Từ năm 2025, Hà Nội dự kiến hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm tại 5 khu vực

Hiện tại, UBND TP Hà Nội đang lấy ý kiến để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết quy định tiêu chí, điều kiện, trình tự và thủ tục xác định vùng phát thải thấp (LEZ) trên địa bàn. 

Đây là nỗ lực của Hà Nội trong việc cụ thể hóa Luật Thủ đô năm 2024 nhằm cải thiện chất lượng không khí và giảm thiểu ô nhiễm từ phương tiện giao thông.

Thí điểm vùng phát thải thấp từ năm 2025

Theo kế hoạch, từ năm 2025, Hà Nội sẽ thí điểm mô hình vùng phát thải thấp, hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm.

Các phương tiện cơ giới đường bộ (không tính ô tô điện và xe máy điện) khi di chuyển vào các vùng này sẽ phải tuân thủ các tiêu chuẩn khí thải cụ thể, trừ những phương tiện được ưu tiên. 

Hà Nội xác định rằng giao thông vận tải là nguồn phát thải bụi mịn PM 2.5 lớn nhất, chiếm từ 50-70%. Đây là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm nghiêm trọng tại thành phố.

Tiêu chí xác định vùng phát thải thấp

Dự thảo Nghị quyết đưa ra năm tiêu chí để xác định vùng phát thải thấp, đồng thời cũng là các khu vực sẽ bị hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm.

1. Khu vực phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội: Khu vực có mật độ dân cư cao, nơi tập trung các hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội và có các địa danh cần được bảo tồn, có tiềm năng phát triển du lịch.

2. Khu vực đang ô nhiễm không khí do giao thông: Các khu vực bị ảnh hưởng nhiều bởi khí thải từ phương tiện giao thông.

3. Khu vực có hạ tầng hỗ trợ giao thông công cộng phát thải thấp: Những nơi có đủ điều kiện để sắp xếp giao thông phù hợp, tiện lợi và có phương tiện công cộng phát thải thấp.

4. Khu vực đủ điều kiện áp dụng tiêu chuẩn phát thải nghiêm ngặt: Có các giải pháp giám sát, xử lý vi phạm phát thải, tổ chức giao thông khoa học và liên tục đảm bảo lưu thông.

5.Khu vực có sự đồng thuận từ chính quyền và người dân: Những nơi mà người dân và chính quyền đồng thuận trong việc xây dựng vùng phát thải thấp.

Các khu vực nằm trong vùng phát thải thấp sẽ phải áp dụng các biện pháp quản lý về giao thông, kinh tế để giảm thiểu ô nhiễm không khí.

Các biện pháp hạn chế phương tiện gây ô nhiễm

Vào năm 2030, Hà Nội dự kiến sẽ phân vùng để dần dần hạn chế và tiến tới ngừng hoạt động của xe máy tại các quận.

Thành phố cũng có kế hoạch thay thế các loại xe máy cũ không đảm bảo an toàn giao thông và xả khí thải quá mức; đồng thời quy định khu vực cấm xe ô tô chạy dầu diesel, hạn chế xe máy, xe tải và taxi tại một số khu vực nhất định. 

Bên cạnh đó, chính sách cũng khuyến khích thay thế các xe buýt chạy dầu diesel bằng các phương tiện chạy điện thân thiện với môi trường.

Ngoài ra, để hỗ trợ phát triển hạ tầng giao thông công cộng, Hà Nội đang xây dựng các quy định nhằm thu hút đầu tư vào các hệ thống đường sắt đô thị, xe buýt nhanh (BRT), monorail và xe buýt thông qua hình thức hợp tác công tư (PPP).

Giao thông đô thị đối mặt với áp lực quá tải

Theo báo cáo của Sở Giao thông vận tải Hà Nội, dân số của thành phố hiện nay đã vượt quá 8 triệu người, chưa tính đến khoảng 1,2 triệu người từ các địa phương khác đến sinh sống và làm việc thường xuyên tại Hà Nội. 

Số lượng phương tiện giao thông đường bộ đã lên tới 7,8 triệu phương tiện, chưa kể khoảng 1,2 triệu phương tiện từ các tỉnh khác lưu thông vào thành phố. 

Tốc độ tăng trưởng trung bình từ năm 2019 - 2023 là 10% đối với ô tô và hơn 3% đối với xe máy, trong khi diện tích đất dành cho giao thông hiện chỉ đạt khoảng 12,13%, gây ra tình trạng quá tải trên nhiều tuyến đường.