Vì sao số vụ triệu hồi ô tô ngày càng tăng so với trong quá khứ?

Nghiên cứu mới từ Cơ quan Quản lý An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia Mỹ (NHTSA), tổ chức theo dõi và phát hành lệnh triệu hồi cho tất cả các loại xe hơi đang bán tại Mỹ, đã chỉ ra rằng số lượng xe bị triệu hồi đã đạt mức cao kỷ lục trong vài năm qua. Trong khi số liệu vào giữa những năm 2000 dưới mức 600 xe hàng năm ở tất cả các nhà sản xuất, thì con số này đã tăng lên gần 1.000 vào năm 2021.

Dù số lượng triệu hồi đã giảm nhẹ kể từ đó, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với 20 năm trước. Kết quả của NHTSA cho thấy số lượng xe bị triệu hồi đã tăng dần đều trong hai thập kỷ qua. Vì vậy, CarBuzz đã tiến hành nghiên cứu nguyên nhân của xu hướng này.

Ô tô ngày càng trở nên phức tạp

Một trong những yếu tố chính dẫn đến sự gia tăng nghiêm trọng trong số lượng xe bị triệu hồi là sự phức tạp của xe cộ vào năm 2024 so với năm 2004. Việc áp dụng các công nghệ điện khí hóa mới thay thế cho các phương pháp cơ học truyền thống là nguyên nhân chính, bởi vì số lượng dây điện lớn dễ dẫn đến sai sót trong quá trình lắp ráp.

Vì những vấn đề này khó phát hiện hơn so với khi một bộ phận cơ học đơn giản bị hỏng, nên cần phải tiến hành các phân tích chi tiết hơn. Thêm vào đó, với sự ra đời của các hệ thống như lái tự động, hậu quả của các lỗi có thể vô cùng nghiêm trọng. Do đó, các thương hiệu và NHTSA muốn đảm bảo tất cả các xe bị ảnh hưởng được khắc phục càng sớm càng tốt.

Ngoài sự phức tạp, số lượng thiết bị điện tử trên xe ngày càng tăng cũng làm gia tăng nguy cơ gặp sự cố. Xu hướng phát triển xe điện góp phần vào điều này, khi công nghệ mới được đưa ra thị trường với tốc độ nhanh chóng, dẫn đến những lỗi thiết kế có thể bị bỏ sót. Báo cáo năm 2023 của NHTSA cho thấy số vụ triệu hồi xe điện đã tăng từ khoảng 10 vụ vào năm 2019 lên hơn 50 vụ vào năm 2023.

Quy định về sản xuất ô tô trở nên chặt chẽ hơn

Bên cạnh sự phát triển của công nghệ mới, các cơ quan quản lý như NHTSA và Bộ Tư pháp (DOJ) của Mỹ hiện nay nghiêm ngặt hơn bao giờ hết. DOJ hiện tại gây áp lực lớn lên NHTSA nhằm phát hiện ra các vấn đề với xe hơi trước khi chúng gây ra hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là sau vụ bê bối khóa đánh lửa của General Motors được tiết lộ vào năm 2014.

Cụ thể, tập đoàn ô tô của Mỹ phát hiện rằng một lỗi thiết kế với khóa đánh lửa trên một số mẫu xe của họ được sản xuất từ năm 2002 có thể khiến khóa chuyển ra khỏi vị trí "Run" dễ dàng hơn so với thiết kế. Hậu quả là túi khí có thể không bung khi xảy ra tai nạn. 

Theo báo cáo của DOJ vào năm 2015, GM đã biết về vấn đề này từ năm 2012 nhưng không thông báo cho NHTSA cho đến năm 2014, tức là đã giấu thông tin trong suốt hai năm. Được biết, các kỹ sư của GM đã nhận thức vấn đề này từ năm 2002. Kết quả là DOJ đã siết chặt yêu cầu NHTSA phải chủ động điều tra xe thay vì chờ đợi các thương hiệu thông báo.

Điều này dẫn đến số lượng xe bị triệu hồi ngày càng tăng do NHTSA phát hiện vấn đề nhanh hơn và thậm chí đưa ra các đề xuất thay đổi thiết kế. Xu hướng các nhà sản xuất chuyển từ việc phát hành các bản tin kỹ thuật (thường khắc phục vấn đề khi xe được bảo dưỡng) sang việc triệu hồi khẩn cấp đã góp phần làm tăng số lượng xe bị triệu hồi.

Sự chú ý ngày càng tăng từ NHTSA là điều đáng mừng, khi sự phát triển của xe điện và các công nghệ điện tử khác trên xe hơi đòi hỏi sự can thiệp từ các cơ quan phi sản xuất hơn bao giờ hết. Mục tiêu hàng đầu của các thương hiệu là tạo ra lợi nhuận, vì vậy việc công khai các lỗi sẽ gây ảnh hưởng tài chính là điều không có lợi cho họ.

Để đạt được doanh số cao nhất, các thương hiệu thường tung ra nhiều tính năng mới nhằm tạo sự khác biệt và hấp dẫn khách hàng. Việc chạy đua để đạt được điều này khiến các hãng cắt giảm thời gian và chi phí, dẫn đến sai sót như đã thấy ở nhiều công ty. 

Toyota gần đây đã bị phát hiện không hoàn thành đúng quy trình chứng nhận cho một số mẫu xe của họ, lỗi này kéo dài từ năm 2015. Hãng đã phải dừng bán một số mẫu xe để thực hiện quy trình tái chứng nhận.

Tuổi thọ của xe

Một số vấn đề chỉ xuất hiện sau nhiều năm mẫu xe được sản xuất. Theo S&P Global, tuổi thọ trung bình của xe hơi và xe tải hạng nhẹ đã tăng từ 11,1 năm vào năm 2012 lên 12,6 năm vào năm 2024. Khi chỉ tính riêng xe hơi, tuổi thọ trung bình đã tăng từ 11,2 năm vào năm 2012 lên 14 năm vào năm 2024.

Với việc các xe được lăn bánh lâu hơn trên đường, khả năng xuất hiện các vấn đề cũng tăng cao, dẫn đến tỷ lệ triệu hồi xe cao hơn với các mẫu xe cũ.

Sự gia tăng phụ tùng từ các nhà cung cấp bên ngoài

Việc sử dụng phụ tùng từ các nhà cung cấp bên ngoài ngày càng tăng khiến các vấn đề dễ bị coi là lỗi thiết kế hơn là sự cố ngẫu nhiên. Để tiết kiệm thời gian và chi phí, nhiều thương hiệu đã mua phụ tùng từ các nhà cung cấp chung, sau đó áp dụng cho nhiều mẫu xe khác nhau.

Dù thuận tiện cho cả thương hiệu và người tiêu dùng, vì dễ dàng tìm kiếm linh kiện thay thế, cách tiếp cận này cũng có mặt trái. Nếu bộ phận có lỗi, nguy cơ ảnh hưởng đến nhiều xe tăng lên đáng kể vì bộ phận này được sử dụng rộng rãi trong nhiều mẫu xe khác nhau trước khi lỗi được phát hiện.

Một ví dụ điển hình là vụ bê bối túi khí Takata. Năm 2019, nhà cung cấp Nhật Bản Takata đã buộc phải triệu hồi hơn 67 triệu xe tại Mỹ vì túi khí được lắp đặt có nguy cơ nổ khi kích hoạt. Vụ việc này đã dẫn đến cái chết của nhiều tài xế do các mảnh vỡ bắn ra trong va chạm. Số lượng xe bị ảnh hưởng quá lớn vì nhiều nhà sản xuất ô tô đã sử dụng hệ thống túi khí này từ năm 2005.

Takata đã nộp đơn phá sản vào năm 2017 do phải chịu khoản nợ lên đến khoảng 17 tỷ USD vì vụ bê bối.

Tóm lại, sự gia tăng số lượng xe bị triệu hồi không hẳn là dấu hiệu xấu. Dù điều này có thể khiến người ta nghĩ rằng xe hơi ngày càng kém an toàn, phần lớn nguyên nhân là do cơ quan quản lý đã siết chặt kiểm tra an toàn hơn rất nhiều so với trước đây. Nhờ vậy, nhiều lỗi tiềm ẩn đã được phát hiện và khắc phục, giúp cải thiện độ an toàn của phương tiện trong những năm tới.